Waarom communiceren we niet?

Error message

Deprecated function: Array and string offset access syntax with curly braces is deprecated in include_once() (line 20 of /home/mediawijs/domains/communicatiewijs.nl/private_html/includes/file.phar.inc).

Waarom houden mensen toch hun mond, als er zaken spelen die belangrijk voor hen zijn? Terwijl de meesten beamen dat communicatie de smeerolie is voor samenwerking, verandering en resultaat.
Die vraag houdt mij als trainer en organisatiecoach bezig. Mensen houden hun mond deels uit angst voor de gevolgen (“wat gebeurt er als ik dit vertel?”). En deels ontbreekt het vertrouwen dat het helpt als je het gesprek aangaat. (“Dit heb ik al zo vaak geprobeerd”). Als ik dan doorvraag hoe ze dat gedaan hebben, blijkt hier vaak winst te halen.

Je boodschap zo helder, effectief en empathisch mogelijk verwoorden is te leren. In mijn training geven mensen ook aan hoe handig die uitgangspunten en bouwstenen zijn. En ze zijn voornemens dit te gaan toepassen.
Tegelijkertijd leert de ervaring dat een deel dan nog steeds kiest om belangrijke zaken NIET bespreekbaar te maken. Hoe erg ze ook overtuigd zijn van de mogelijke winst en hoe gevuld hun toolbox ook is.

Hoe komt dat toch? Ons handelen wordt bepaald door een gewenste werkelijkheid en een beleden werkelijkheid, stelt Chris Argyris*.
We willen allemaal openheid en vertrouwen. Dat is niet de issue. En, het is prima om daarop getraind te worden: hoe je die verbinding optimaal kunt leggen, in intentie, energie en woorden. Alleen gedragen we ons regelmatig anders dan we denken dan we doen en zouden willen op basis van die gewenste werkelijkheid.

In werkelijkheid hanteren we vaak de volgende waarden voor ons handelen:
> Zorg dat je zelf de zaak onder controle hebt
> Zorg dat je wint en niet verliest
> Onderdruk negatieve gevoelens
> Zorg dat je zo rationeel mogelijk handelt

Door deze waarden zijn velen van ons gevormd. Daarom hebben we ook de neiging onze posities te verdedigen, prestaties te beoordelen en de bedoelingen van anderen zo te interpreteren dat we de zaak onder controle houden, onze kansen om te winnen maximaliseren en negatieve gevoelens onderdrukken.
In de praktijk ontmoedigt dit gedrag het onderzoeken van onze meningen of het grondig toetsen van onze beweringen.
Als gevolg hiervan leidt ons gedrag weer tot defensief gedrag, self-fulfilling prophecies, zelfisolerende processen en fouten die uit de hand lopen.

Wil je dat mensen hun mond opendoen dan zul je allereest moeten werken aan deze waarden en onderliggende verdedigingsmechanismen.
Maak bespreekbaar dat deze mechanismen er zijn, en spreek een ander aan op zijn feitelijke manier van handelen.
En laat je aanspreken op je eigen mechanismen. Vaak zien we onze eigen blinde vlekken en hiaten niet tussen onze ideeën over handelen en ons handelen zelf (en bij anderen zien wel deze wel).  Met deze vorm van openheid ga je het onbespreekbare bespreekbaar maken en zal echte openheid en vertrouwen gaan ontstaan.

*Chris Argyris is managementdenker en professor hoe mensen leren. En auteur van oa Management-advies: toegevoegde waarde voor uw organisatie?, 2000